Βέτιν

(Wettin). Γερμανική ηγεμονική οικογένεια που, κατά την παράδοση, καταγόταν από τοΒίτεκιντ. Ο Κονράδος ο Μέγας (πέθανε το 1156), κόμης του Βέτιν (τοποθεσία κοντά στη Χάλε), έλαβε από τον αυτοκράτορα Λοθάριο B’ το μαργραβάτο του Μάισεν (σημερινή Σαξονία, στη Γερμανία). Ο ανιψιός του Ερρίκος (πέθανε το 1288) κατέκτησε ύστερα τη Θουριγκία, που έμεινε στην οικογένεια παρά τις απόπειρες των αυτοκρατόρων Αδόλφου του Νάσαου και Αλβέρτου των Αψβούργων να της την αποσπάσουν. Το σπουδαιότερο απόκτημα όμως ήταν το εκλεκτοράτο της Σαξονίας, που το παραχώρησε ο Σιγισμούνδος του Λουξεμβούργου το 1423 στον Φρειδερίκο Α’ τον Φιλοπόλεμο. Μετά τον θάνατο του Φρειδερίκου B’ του Πράου (1464) περιήλθαν στον πρωτότοκο Ερνέστο (πέθανε το 1486) το εκλεκτοράτο και η βόρεια Θουριγκία, ενώ ο δευτερότοκος Αλβέρτος (πέθανε το 1500) πήρε το Μάισεν και τη νότια Θουριγκία. Απόγονοι του Ερνέστου ήταν ο εκλέκτορας Φρειδερίκος Γ’ ο Σοφός (πέθανε το 1525), προστάτης του Λούθηρου, και ο Ιωάννης Φρειδερίκος Α’ ο Μεγάθυμος (πέθανε το 1554), ηγέτης των προτεσταντών της Γερμανίας, που μετά την ήττα του το 1547 στο Μίλμπεργκ από τον Κάρολο E’, έχασε τη Σαξονία, η οποία παραχωρήθηκε στον Μαυρίκιο, του Αλβερτινού κλάδου. Από τις υπόλοιπες κτήσεις, που άλλες ανταλλάχθηκαν κατά ένα μέρος με άλλες και μοιράστηκαν και ξαναμοιράστηκαν μεταξύ των απογόνων, προήλθαν οι κλάδοι του Άλντερμπουργκ (που έσβησε το 1672) και της Βαυαρίας, που το 1640, μετά τον θάνατο του δούκα Βερνάρδου, περίφημου προτεστάντη στρατηγού, συμμάχου του Γουσταύου Αδόλφου της Σουηδίας, μοιράστηκε από τους τρεις αδελφούς στους κλάδους της Βαϊμάρης (που λάμπρυνε ο Κάρολος Αύγουστος, 1748-1828, προστάτης του Γκέτε και του Σίλερ, και ονομάστηκε αρχιδούκας από το συνέδριο της Βιέννης), της Γκότα (που ύστερα από αλλεπάλληλες διανομές είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν το 1826 τα δουκάτα της Σαξονίας-Μάινιγκεν, της Σαξονίας-Άλντερμπουργκ και Σαξονίας-Κόμπουργκ-Γκότα) και της Άιζεναχ (που έσβησε το 1644). Όλα αυτά τα κρατίδια, τυπικά του άλλοτε τεμαχισμού της Γερμανίας, διατηρήθηκαν έως την κατάρρευση της Γερμανικής αυτοκρατορίας το 1918. O Κάρολος E’ έδωσε στον Αλβερτινό κλάδο τον τίτλο των εκλεκτόρων για χάρη του ανιψιού του Αλβέρτου Μαυρικίου (πέθανε το 1553), που δεν άργησε να προσχωρήσει στον προτεσταντισμό. Τo 1656, όταν πέθανε o Ιωάννης Γεώργιος Α’, που τον καιρό του Τριακονταετούς πολέμου πολεμούσε πότε υπέρ των καθολικών και πότε υπέρ των προτεσταντών, ο κορμός αυτός χωρίστηκε σε τρεις κλάδους, από τους οποίους οι τρεις δευτερότοκοι έσβησαν τον επόμενο αιώνα. Από τον πρωτότοκο κλάδο άξιοι να αναφερθούν είναι ο Φρειδερίκος Αύγουστος Α’ o Ισχυρός, που προσχώρησε στον καθολικισμό για να μπορέσει να αποκτήσει τον θρόνο της Πολωνίας (1733-63), ο Μαυρίκιος (που πέθανε το 1750), στρατάρχης της Γαλλίας, και ο Φρειδερίκος Αύγουστος Γ’ (1763-1827), πιστός σύμμαχος του Ναπολέοντα Α’, που έγινε βασιλιάς της Σαξονίας (1806) και μέγας δούκας της Βαρσοβίας (1807-14). Το συνέδριο όμως της Βιέννης αφαίρεσε από τον τελευταίο μεγάλο μέρος από τα κράτη του, που το παραχώρησε στην Πρωσία. Και ο κλάδος όμως αυτός, o οποίος είχε χάσει τη σπουδαιότητά του το 1866, βασίλεψε έως τη γερμανική επανάσταση του 1918.